وکالت عقدی است که بموجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را بر انجام امری نایب خود قرار می دهد. مثلا موکل مکلف است هزینه های قانونی را،با اعلام وکیل،درمهلت مقررپرداخت نماید.درغیراینصورت مسئولیت پیامدهای آن به عهده ی وکیل نمی باشد. وکالت وکیل می بایست درنظردادگاه محرز باشد.درحقیقت،چون علی الاصول تمام اقدامات واعمال وکیل نسبت به موکل،درحدود وکالت نامه،موثروازنظردادگاه نیزبه منزله ی اقدامات واعمال موکل است،وکالت وکیل باید اثبات شود. مورد وکالت باید موردی باشد که بر اساس قانون و یا به طور طبیعی در انحصار فرد نباشد مانند وکالت در مجلس معامله که می بایست خودش انجام دهد و این امکان را ندارد که فرد دیگری را به عنوان وکیل انتخاب کند.
کسانی که قدرت تأدیه ی حق الوکاله را ندارند، می توانند از کانون وکلا یا هیأت اجرایی یا از رؤسای حوزه های قضایی تقاضای معاضدت نمایند، مشروط به اینکه دعوی راجع به شخص تقاضاکننده باشد، می توان تقاضای معاضدت نمود. قانون دیگری هم که مغایر و ناسخ ماده ی ۲ قانون وکالت باشد وجود ندارد؛ بنابراین ماده ی مذکور به قوت خود باقی است و صادر کردن جواز وکالت اتفاقی در حدود آن ماده بلامانع است. همچنین مدارک مورداستناد را پیوست کند و پس از امضا زیر درخواست خود، آن را در دفتر کانون وکلا ثبت نماید. اما در شرایط دیگری شما می توانید شخص دیگری را که وکیل دادگستری نباشد، به عنوان وکیل خود انتخاب کنید که به این شخص وکیل اتفاقی می گویند. در شرایط دیگری شما میتوانید شخص دیگری را که وکیل دادگستری نباشد، بهعنوان وکیل خود انتخاب کنید که به این شخص وکیل اتفاقی میگویند. منظور از داشتن حق توکیل آن است که وکیل میتواند برای انجام موضوع قرارداد وکالت به فرد دیگری وکالت بدهد و فرد دیگری را وکیل کند.
وکلای دادگستری 18 ماه کارآموزی، سمینار و گزارش دارند ولی پس از آن وکیل پایه یک شناخته میشوند ولی وکلای مرکز مشاوران پس از ۴ تا ۵ سال با محاسبه دارا بودن مدرک کارشناسی ارشد و یا بالاتر و با محاسبه مضاعف سنی و کسب امتیاز ۷۵ از ۱۰۰ و شرط حداقل دو سال سابقه حقوقی یا قضایی به بالا. همانطور که بیان نمودیم یکی از وظایف مهم کانون وکلای معاضدت قضایی این است که به وسیله ی وکلای عضو کانون انجام می گیرد. شخصی که توانایی پرداخت هزینه ی دادرسی و حق الوکاله را جهت احقاق حق خود ندارد، حق داشتن وکیل معاضدتی و معافیت موقت از پرداخت حق الوکاله را دارد. همچنین کانون های وکلای دادگستری و هیئت اجرایی ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 187 برنامه سوم توسعه مکلف به تامین وکیل معاضدتی برای اشخاص بی بضاعت یا اشخاصی که قادر به پرداخت حق الوکاله هنگام انتخاب وکیل نیستند،می باشند.
اهمال،قصور و تقصیر وکلا درانجام وظایف وکالتی
کسانی که در آزمون وکلای قوه قضاییه ثبتنام میکنند هم پس از قبولی در آزمون وارد دوره کارآموزی وکالت میشوند. ولی با وکالت تنظیمی در دفترهای اسناد رسمی نمی توان از سوی فرد حقیقی و یا حقوقی مستقیماً به دادسراها و دادگاه ها رجوع و موضوع وکالت را انجام داد. اگر شخصی تحصیل کرده رشته حقوق باشد ولی پروانه وکالت نداشته باشد و بخواهد به صورت اتفاقی برای حل مشکلاتی که بستگان نزدیک او در مراجع قضایی دارند، با طی مراحل قانونی و پرداخت هزینه مربوط میتواند به این امر اقدام کند.
در راستای تلاشی که وکیل برای دفاع از حقوق موکل خود انجام می دهد ، مستحق حق الوکاله یا اجرت است ؛ در همین راستا وکیل می بایست قرارداد مالی وکالت را به صورت شفاف منعقد کرده و فراتر از آن مبلغی را از موکل مطالبه نکند در ازای وجوه و اسنادی که از موکل می گیرد ، به وی رسید داده و یک نسخه از متن وکالت نامه را نیز به موکل تحویل دهد . علاوه بر مسئله تخصص و دانش حرفه ای ، برخورداری از صلاحیت های اخلاقی توسط وکلا ضروری است . فرض بر این است که وکلای دارای پروانه سوگند خورده اند که شرافت و اخلاق را در حیطه مجله خبری وکالت کاری خود رعایت دارند ؛ بنابراین قطعا هستند وکلایی که هرگز وجدان کاری را قربانی منافع شخصی خود نکرده و به بهترین وجهی از موکل خود دفاع کرده و برای عدالت و کشف حقیقت در پرونده کوشاتر هستند . به این تخلف در دادسرا و دادگاه انتظامی کانونی رسیدگی خواهد شد که تخلف در حوزه آن انجام شده است. همچنین اعتبار وکیل، تخصص او، شهرت و تحصیلات تکمیلی وی و… عواملی هستند که در تعیین حقالوکاله مؤثر میباشند. عدم حضور کارآموز در بیش از یک پنجم مجموع جلسات سخنرانی یا کارگاههای آموزشی، نقصان محسوب میشود.
در امور حقوقی از طرف کانون وکلا برای اشخاصی که نیاز به دفاع توسط وکیل داشته اما به دلایلی از جمله عدم توانایی مالی، با تشخیص عسر و حرج موکل از سوی دادگاه یا تشخیص کمیسیون معاضدت کانون وکلا، وکیلی برای وی انتخاب می شود تا به صورت رایگان از حقوق وی دفاع نماید. وکیل کسی است که از طرف شخص دیگری، اعم از حقوقی یا حقیقی به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور میشود. از سوی دیگر، هر دعوای کیفری فقط و فقط یک بار توسط دادگاه بررسی میشود، به این معنا که پس از یک بار بررسی و صدور حکم نهایی، امکان مطرح کردن دوباره شکایت وجود ندارد. به این ترتیب، گرفتنِ یک وکیل کیفریِ خوب بسیار ضروری است زیرا چنین وکیلی به موازات داشتنِ ویژگیها و خصوصیات مورد نیاز، به اندازه کافی به همه مسائل حقوقیِ ذیربط نیز اشراف و آشنایی دارد و میتواند با ارائه توضیحات و مدارک و اسناد به بهترین نحو از موکل خود دفاع کند. برابر قانون ثبت از جمله ماده 48 ، سند عادی در محاکم و دادگاه ها قابل اعتنا نیست و اشخاص برای جلوگیری از ورود زیان به خویش بایستی اسناد املاکی را که می خرند در دفاتر اسناد رسمی تنظیم نمایند.
- وکیل دادگاه باید پایبند به شرافت ، اخلاق ، وجدان و تعهد کاری باشد و به این لحاظ پاسخگوی موکل خود باشد ؛ حتی وکیل معاضدتی که در موارد عدم بضاعت مالی موکل از طرف دادگاه برای وی تعیین می شود .
- لازمه ی اثبات واحقاق حق در دادگستری است وهر دعوا یا دفاعی که بدون رعایت آنها مطرح شود ممکن است موجب شود حقی که در ماهیت ودر حالت ثبوتی انجام شود اثبات واحقاق نگردد ودر نتیجه شخص بی حق در دعوا پیروز شود.
- بصورت کلی در این مطلب موضوع عدم شناسایی نشانی خوانده را در پرونده های دعاوی خانوادگی و طلاق مورد برسی قرار می دهیم .
- چنین وکیلی ممکن است با آنچه ورای واقعیت های ظاهری قضیه وجود دارد درگیر شود و به کمک رسانی به همه ابعاد وجودی موکل علاقه مند شود.
- نکته۲ـ اگر چه امر وکالت قانوناً به رشته های تخصصی تقسیم نشده و وکلا می توانند در همه مسائل حقوقی دخالت کنند ولی هر وکیلی براثر ممارست و تجربه، در نوع خاصی از دعاوی تبحر یافته است.
- بعد از گذراندن تحصیلات خود در دانشگاه و اخذ مدرک تحصیلی خود باید در آزمونی به نام وکیل قوه قضاییه که از طرف قوه مربوطه برگزار می شود، شرکت کند و پس از آن نیز خود را برای دوره کارآموزی آماده کند.
1- منظور از وکالت مطلق این است که شخصی را برای تمامی امور وکیل کنند و این وکالت شامل امور اداری و مالی موکل میشود، مثل فروش یا خرید یا پرداخت هزینه خانواده. نایب السلطنه را در دوره صفویه وکیل میگفتند و عنوان وکیل الرعایا هم از همین جا برخاسته است. میتوان برای وکیل انتخابی حد و مرزی مشخص کرد که در چه زمینه ای اجازه وکالت از طرف شما دارد و در چه زمینه ای خود شخص باید برای آن کار حضور داشته باشد. یعنی این که شخصی را برای تمام امور وکیل کند و این وکالت شامل امور اداری و مالی موکل میشود مثل فروش و یا خرید و یا پرداخت هزینه خانواده که در این قسم اعمال وکیل نیاز به اجازۀ موکل ندارد. چون هنگامی که شخصی می خواهد ملکی ( خانه، زمین یا باغ ) را خریداری کند، پیش از تنظیم سند از اداره ثبت اسناد و املاک که سوابق کلیه املاک ثبت شده کشور را نگهداری می کند، استعلام می گردد و خواسته می شود که سابقه ملک را به همراه نام مالک ومشخصات ملک واینکه آیا در بازداشت هست یا نه ؟ به دفتر اسناد رسمی اعلام کند.
نحوه پایان وکالت وکیل
عبارت اعتراض به رای تمام طرق اعتراض به رای را در بر میگیرد مانند اعتراض به رای غیابی، اعتراض ثالث، اعتراض به رد دادخواست به دلیل نقص دادخواست صادر شده است، اعتراض به قرار تامین خواسته. تصویر وکیل بیشتر از آن چیزی که با یک کیف چرمی و کت و شلوار به چشم می خورد باید تداعی گر شخصی باشد که جان خویش را برای عدالت و اجرای آن به کف دست گرفته است. وظیفه و تعهد وکیل به صحبت کردن به نفع موکل خویش خلاصه نمی گردد، بلکه وکیل بال دیگر فرشته عدالت است و با حضور وی کمک شایانی به قضات در کشف حقیقت می شود. از دیگر ویژگی های یک وکیل خوب، امانتداری است، چرا که وکیل محرم اسرار موکل و امین وی است. کلمه وکیل که در زبانهای باختری مخصوصاً در زبان یونان و لاتین Advocate نامیده می شود و تاکنون نیز به همان نام اولیه باقی است، به معنای «سخن گوی دیگری» یعنی توجیه کننده و مبین دادخواهی دیگری می باشد و امروز روز به نام وکیل خوانده میشود. 2)وکیل در امری نمی تواندبرای آن امر،به دیگری وکالت دهد.مگر اینکه صریحا یا به دلالت قرائن وکیل در توکیل باشد.
درخواست ارجاع امر به کارشناسی نیاز به تصریح در وکالتنامه ندارد بلکه تعیین کارشناس مانند حالتی که طرفین دعوا کارشناس مرضی الطرفین انتخاب می کنند نیاز به تصریح در وکالتنامه دارد. برای طرح دعوا و دفاع از ایثارگران بسیجیان آمران به معروف و ناهیان از منکر دفاتر حمایت حقوقی و قضایی بسیجیان و ایثارگران تشکیل می شود که اشخاص شاغل در آنها بدون نیاز به پروانه وکالت از جانب ایشان طرح دعوا و شکایت و دفاع می کنند . اشخاصی که به عنوان وکلای دفاتر حمایت قضایی از بسیجیان و ایثارگران وکالت میکنند حق حضور و دفاع در دیوان عالی کشور را دارند. چنانچه بازپرس، مطالعه یا دسترسی به تمام یا برخی از اوراق، اسناد یا مدارک پرونده را با ضرورت کشف حقیقت منافی بداند، یا موضوع از جرائم علیه امنیت داخلی یا خارجی کشور باشد با ذکر دلیل، قرار عدم دسترسی به آنها را صادر می کند. این قرار، حضوری به متهم یا وکیل وی ابلاغ می شود و ظرف سه روز قابل اعتراض در دادگاه صالح است. حال سوالی که ممکن است در این زمینه به ذهن خطور کند این باشد که اساسا این دو عنوان چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ پیش از پاسخ به این سوال لازم به ذکر است که وکیل پایه یک و پایه دو دادگستری هردو این اجازه را دارند که در زمینه انجام وکالت در امور حقوقی فعالیت نمایند ولی در بعضی امور با یکدیگر تفاوت دارند.